ประวัติการก่อสร้างอนุสรณ์สถานบ้านเกิด
เมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๕ ได้มีการจัดงานอาจริยบูชา ครบรอบ ๑๔๒ ปี ชาตกาล หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต ที่บ้านคำบง ตำบลสงยาง อำเภอศรีเมืองใหม่ จังหวัดอุบลราชธานี โดยมีพระเถรานุเถระมาร่วมงาน ได้แก่ พระราชวิสุทธินายก (พรมมา จตฺตภโย) วัดป่าสุทธาวาส อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร หลวงปู่บุญมา คมฺภีรธมฺโม วัดป่าสีห์พนม อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร หลวงปู่อ้ม สุขกาโม วัดป่าภูผาผึ้ง อำเภอดงหลวง จังหวัดมุกดาหาร หลวงปู่ทองอินทร์ กตปุญฺโญ วัดประชาคมวนาราม (ป่ากุง) อำเภอศรีสมเด็จ จังหวัดร้อยเอ็ด และพระอาจารย์ถาวร ญาณวีโร วัดป่าถ้ำโพรง อำเภอภูพาน จังหวัดสกลนคร ทั้งนี้ ในงานมีการหล่อรูปเหมือนของหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต เพื่อประดิษฐานในอนุสรณ์สถานบ้านเกิด
ต่อมา หลวงปู่บุญมา คมฺภีรธมฺโม ได้พบเห็นบ้านเกิดของหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต จึงปรารภว่า หลวงปู่ใหญ่ของพวกเราอยู่ต่ำกว่าลูกหลาน และชานเรือนนั้นดูไม่เหมาะสม เพราะที่ตั้งของศาลาบ้านในขณะนั้นอยู่ติดกับพื้นดิน พระอาจารย์ถาวร ญาณวีโร จึงได้หารือกับพระราชวิสุทธินายก (พรมมา จตฺตภโย) และให้โยมมาปรึกษา กับนายชู คำโพธิ์ ซึ่งเป็นหลานเขยของหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต จึงมีมติตกลงกันว่าจะบูรณปฏิสงขรณ์อนุสรณ์สถานบ้านเกิดของหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต และได้เตรียมปรับพื้นที่ก่อสร้างในปีนั้น
จากนั้นพระอาจารย์ถาวร ญาณวีโร จึงได้รวบรวมปัจจัยจากพ่อแม่ ครูบาอาจารย์ และนิมนต์พระเถระจากจังหวัดสกลนคร เพื่อมายกเสาบ้านและก่อสร้างบ้านใหม่ โดยมีพระอาจารย์ทองปาน จารุวณฺโณ วัดสีสุกห้วยโมง อำเภอส่องดาว จังหวัดสกลนคร เป็นผู้ดำเนินการมุงหลังคาและระบบไฟฟ้า จนกระทั่งเดือนมิถุนายน ๒๕๕๗ ได้ดำเนินการก่อสร้างแล้วเสร็จ จึงได้มีการหล่อรูปเหมือนของหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต (รูปยืน) ประดิษฐานไว้ด้านบนชั้น ๒ ของอนุสรณ์สถานบ้านเกิด และจารึกวัน เดือน ปีที่ดำเนินการสร้างแล้วเสร็จไว้ใต้ฐานรูปเหมือนดังกล่าว
ต่อมา มูลนิธิหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ๑๕๐ ปี ชาตกาล จังหวัดอุบลราชธานี พบว่า พื้นกระเบื้องบริเวณ รอบใบเสมาแตกหักและรากต้นไม้ทำลายพื้นบ้าน เมื่อวันที่ ๒๐ – ๒๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๔ จึงได้เดินทางไปกราบพระราช วิสุทธินายก (พรมมา จตฺตภโย) เจ้าอาวาสวัดป่าสุทธาวาส และพระครูสุทธธรรมาภรณ์ (พยุง ชวนปญฺโญ) เจ้าอาวาสวัดภูริทัตตถิราวาส เพื่อขอคำปรึกษาและได้ทำพิธีขอขมาพ่อแม่ครูบาอาจารย์ ก่อนการดำเนินโครงการปรับปรุงภูมิทัศน์ชาติภูมิสถานหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต ณ บ้านเลขที่ ๑ บ้านคำบง ตำบลสงยาง อำเภอ ศรีเมืองใหม่ จังหวัดอุบลราชธานี โดยเริ่มปรับปรุงภูมิทัศน์ ตั้งแต่วันที่ ๔ - ๒๙ ธันวาคม ๒๕๖๔